گزارشی از وضعیت کوره پزخانه ها

حکایت تلخ کوره پزخانه
زندگي با همه آنچه دارد
زندگي با همه آنچه ندارد
مهمان مي كند ستاره هايي خمجوار را كه بيرون از عرصه اند
و ابرهايي مهاجر را كه بيرون از مكان اند
و زندگي در اينجا
از خويش مي پرسد
چگونه زندگي را به آنها بازمي گردانيم
محمود درويش

در جنوب غربی تهران ،5کیلومتری جاده خاوران(خروجی تهران به سمت مشهد) در سمت راست یک فرعی دیده می شود که به سمت اشرف آباد می رود. در حاشیه روستای اشرف آبادمحوطه وسیعی است که تا چشم کار می کند ،کوره پز خانه دیده می شود. در این کوره پز خانه ها ایرانیها و اکثرا افغانیها مشغول به کار هستند. پدر خانواده کار تهیه خشت را به صورت کنترات به قیمت هر 1000 خشت 12000 تومان از کارفرما می گیرد . در برابر شرایط سخت اقتصادی، تمام اعضای خانواده، مادر،کودکان وحتی پدربزرگ و مادربزرگ در کنار پدر از ساعت 5صبح تا 9 شب مشغول به کار هستند.

کودکان (دختران و پسران)که کوچکترین آنها 7 سال دارند با صورتهای سوخته در زیر آفتاب و گاری به دست که با آن ماسه و آب را حمل می کنند با بدنی نحیف و لاغر،موهای قرمز ،ناخنهای قاشقی شکل و چشمهای بی رنگ و فرورفته ناشی از سوء تغذیه که 15-10 آجر را بر پشت يا روي دستان كوچك خود حمل می کنند ،دختران كوچكي که برای نگهداری کودکان کوچکتر آنها را بر پشت خود بسته و خشت می زنند و زنانی که هم کار منزل را انجام می دهند و هم کار کوره پز


خانه دیده می شوند. دختران و زنانی که زبان گویای استثمار هستند. زنان و کودکانی که بابت کار طاقت فرسای خود هرگز دستمزدی دریافت نکرده و پدر برای تأمین مخارج خانواده خود تمام دستمزدها را دریافت می کند.


تمامی کسانی که در کوره پز خانه کار می کنند به علت مشکلات اقتصادی نتوانسته اند حتی یک اتاق در تهران ویا یک خانه در روستاهای اطراف اجاره کنند .بنابراین در ازای کاری که برای کارفرما انجام می دهند،از اتاقکهایی که توسط کارفرماها در کنار کوره پزخانه ها ساخته شده به عنوان محل سکونت استفاده می کنند.و سرسال که به حسابها رسیدگی می شود مبلغ اجاره اتاقها به قیمت ماهی 150000-10000از دستمزدها کم می شود.
محل سکونت آنها به صورت یک دالان ، به طول تقریبی 50 متر و عرض 2 متر است . در یک طرف دالان 15 اتاق و درست در مقابل هر اتاق ،یک آشپزخانه 3 متري ساخته شده . تمامی اتاقها 12 متری است که در هر اتاق یک خانواده معمولا 9-8 نفره زندکی می کنند. تنها یک پنجره کوچک در ابعاد 50سانتیمتر در 40 سانتیمتر و یک لامپ 60 وات تأمین کننده نور اتاقها است .سقف و دیوار اتاقها نم دار،دیوارها دارای درز و شکاف است که حشرات موذی (سوسکها)را در خود جای داده است .در انتهای دالان دو توالت یکی مردانه و یکی زنانه در شرایط کاملا غیر بهداشتی که از پتو به عنوان درب آن استفاده شده دیده می شود توالت فاقد لوله کشی آب است.




تنها دو شیر آب برای شستن (دست و صورت ،لباس و ظروف) در دالان وجود دارد. آب آلوده ناشی از شستشو به محوطه پشت محل سکونت آنها ریخته می شود به طوریکه آن ناحیه پر از لجن و موش و پشه است که خود باعث انتقال بسیاری از عفونتها و بیماریها به خصوص به کودکان می شود. آبی که برای شستشو استفاده می شود آب چاه است و آب آشامیدنی هر روز با تانکر آورده می شود و ساکنین آب را به قیمت لیتری 200 تومان خریداری می کنند. یک حمام زنانه و یک حمام مردانه با 3 دوش چند متر پایین تر از محل سکونت آنها ساخته شده که اصولا باید 3 نفر در حمام باشند اما گاهی تا 10 نفر نیز وارد حمام می شوند. آب حمام با نفت گرم می شود .بنابراین مردم این منطقه برای تهیه نفت به خصوص در زمستان با مشکلات زیادی روبه رو هستند به طوریکه در زمستان گذشته به دلیل نداشتن نفت تا یکماه از رفتن به حمام محروم بوده اند.


وضعیت تحصیل؛

در این محدوده با وجود داشتن 150-100 کودک در سن تحصیل (18-7) ساله هیچ گونه مکان آموزشی از طرف دولت که موظف به تأمین امکانات آموزشی برای تمامی آحاد جامعه است ساخته نشده .کودکان برای تحصیل با مشکلات زیادی روبرو هستند . در فصل تحصیل هر روز مسافت خاکی کوره پزخانه تا اشرف آباد را نیم ساعت در سرمای زمستان که تا مچ پا در گل فرو می روند و گرمای اواخر بهار، با پای پیاده طی می کنند.از طرفی کودکان افغانی فاقد کارت که به صورت غیر قانونی وارد کشور شده اند از حق آموزش و تحصیل محروم و کودکان افغانی دارای کارت که به صورت قانونی وارد شده اندبا
انتشار:فعالین حقوق بشر و دمکراسی در ایران

پرداخت مبلغ 50000تومان بابت تحصیل در مدارس ابتدایی و میلغ 70000تومان برای تحصیل در دوره راهنمایی و مبلغ 100000تومان بابت تحصیل در دبیرستان می توانند به تحصیل خود ادامه دهند که البته سال به سال به این مبلغ افزوده می شود. با توجه به زیاد بودن تعداد فرزندان محصل در هر خانواده و عدم توانایی اقتصادی ،تعداد زیادی از این کودکان با وجود اشتیاق فراوان به آموزش و یادگیری ،مجبور به ترک تحصیل و کار در کوره پزخانه ها می شوند




وضعیت بهداشتی ؛
هیچ گونه مرکز بهداشتی و درمانی در این منطقه وجود ندارد. ساکنین برای انجام مراقبتهای بهداشتی باز هم مجبورند به اشرف آباد بروند که به علت دوری راه ،تعدادی از کودکان از انجام واکسیناسیون، کنترل رشد و تکامل و بررسی وضعیت تغذیه محروم شده اند.سطح آگاهی مادران از بهداشت ،تنظیم خانواده و پیشگیری از بیماریها در حد صفر است. از طرفی این منطقه در شب مملو از سگ و حیواناتی است که بیماری هاری را منتقل می کنند و از آنجا که این افراد با خاک سرو کار دارند که خود باعث انتقال بیماری کزاز می شود،کارکنان بهداشتی نه تنها از تزریق واکسن کزاز و هپاتیت برای بزرگسالان که جزء گروههای در معرض خطر هستند امتناع می کنند حتی کوچکترین آموزشی به منظور پیشگیری از این بیماریها داده نشده
است.